Όπως λέει και το ρητό – τα ταξίδια εκπαιδεύουν. Πρέπει επίσης να είναι ευχάριστα – τα ασυνήθιστα αξιοθέατα, η τοπική κουζίνα και ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα μπορούν να προσφέρουν μεγάλη ευχαρίστηση. Υπάρχει όμως λόγος να προσθέσετε και την υγεία σε αυτό το σύνολο; Για να απαντήσετε σε αυτό το ερώτημα, υπάρχουν δύο παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη σας.
Πρώτον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει την υγεία ως μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. Επομένως, υγιής είναι εκείνος που όχι μόνο δεν αρρωσταίνει, αλλά και απλώ αισθάνεται καλά. Οι έρευνες σχετικά με τον αντίκτυπο των ταξιδιών στην υγεία τείνουν να επικεντρώνονται στα οφέλη για την ψυχική υγεία – αυτά είναι ευκολότερο να μετρηθούν.
Δεύτερον, οι μελέτες για την ικανοποίηση στη ζωή ή την αυτοπραγμάτωση βασίζονται στην ανάλυση των δηλώσεων των ερωτηθέντων. Είναι δύσκολο να μελετήσει κανείς το επίπεδο ευτυχίας κάποιου άλλου παρά μόνο κάνοντάς του σχετικές ερωτήσεις. Ωστόσο, οι έρευνες μπορεί να έχουν διαφορετικές μεθοδολογίες (π.χ. διαφορετικά σύνολα ερωτήσεων) και, ως εκ τούτου, να παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα.
Υπάρχει λοιπόν ομοφωνία μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με τα οφέλη των ταξιδιών; Η απάντηση είναι ναι! Μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που δημοσιεύθηκε μεταξύ 1986 και 2012 δείχνει σαφώς ότι η συντριπτική πλειονότητα των μελετών επί του θέματος υποδεικνύει θετικό αντίκτυπο των ταξιδιών στην υγεία. Πιο πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν επίσης αυτήν την υπόθεση.
Τα ταξίδια σας κάνουν ευτυχισμένους
Είναι δυνατόν να μετρηθεί ο αντίκτυπος των ταξιδιών στην ευτυχία; Τα αποτελέσματα μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε το 2021 στο περιοδικό Tourism Analysis δείχνουν ότι είναι. Οι άνθρωποι που ταξιδεύουν τακτικά μακριά από το σπίτι τους είναι κατά μέσο όρο 7% πιο ευτυχισμένοι από εκείνους που ταξιδεύουν περιστασιακά. Είναι συζητήσιμο αν το 7% είναι πολύ ή λίγο, αλλά ο θετικός αντίκτυπος των ταξιδιών στην ευτυχία είναι σίγουρα μετρήσιμος.
Είναι ενδιαφέρον ότι με τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι ακόμη και τα σχετικά σύντομα ταξίδια είχαν θετική επίδραση – μόλις 120 χιλιόμετρα από το σπίτι ήταν αρκετά για να νιώσετε τη διαφορά. Μια άλλη δημοσίευση, αυτή τη φορά από την Ολλανδία, υποστηρίζει ότι οι θετικές επιδράσεις των ταξιδιών ξεκινούν πριν από το ταξίδι – το ταξίδι είναι κάτι για το οποίο ανυπομονούμε, οπότε και μόνο η προσμονή γι’ αυτό μας κάνει πιο ευτυχισμένους.
Τα ταξίδια (ακόμη και τα σύντομα ταξίδια) μειώνουν το άγχος
Πόσο καιρό πρέπει να διαρκούν οι διακοπές για να επιστρέψετε πραγματικά ξεκούραστοι και αποφορτισμένοι; Η επιστήμη δεν έχει σαφή απάντηση. Ορισμένοι άνθρωποι χρειάζονται δεκαπενθήμερες διακοπές, επειδή μόνο μετά την πρώτη εβδομάδα αρχίζουν να ξεχνούν τη δουλειά. Άλλοι προτιμούν μια σύντομη αλλά συχνή και έντονη περίοδο ταξιδιού.
Οι μελέτες για την ευεξία μετά τις διακοπές τείνουν να εξετάζουν άτομα που είχαν ξεκουραστεί τουλάχιστον μια εβδομάδα – μέχρι πρόσφατα, οι συντομότερες διακοπές είχαν λάβει ελάχιστη προσοχή. Τώρα τείνουμε περισσότερο να χρησιμοποιούμε ταξίδια λίγων ημερών ως τρόπο απομάκρυνσης από τις καθημερινές υποχρεώσεις. Είναι λοιπόν ένα ολιγοήμερο city break ένα αποτελεσματικό διάλειμμα; Αν μπορούμε να εμπιστευτούμε την έρευνα, η απάντηση είναι σαφής: σίγουρα.
Το 2018 δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα ενός πειράματος που διεξήγαγαν Αυστριακοί ερευνητές. Χώρισαν σαράντα μεσαία στελέχη που εκτέθηκαν στο εργασιακό στρες σε δύο ομάδες. Η πρώτη έμεινε στο σπίτι αλλά δεν εργάστηκε. Η δεύτερη ομάδα πήγε σε ένα ξενοδοχείο με σπα για τέσσερις ολόκληρες ημέρες – σύμφωνα με τη μελέτη, τα μέλη της έπρεπε να λάβουν μέρος σε μια συνεδρία μέτριας άσκησης (π.χ. κολύμπι) και ενεργητικής χαλάρωσης (π.χ. μαθήματα γιόγκα). Ο υπόλοιπος χρόνος ήταν ελεύθερος.
Και οι δύο ομάδες ανέφεραν μειωμένα επίπεδα άγχους (τα αποτελέσματα της ανάπαυσης διήρκεσαν έως και 45 ημέρες!), αλλά η ανάπαυση μακριά από το σπίτι ήταν σαφώς πιο αποτελεσματική στη μείωση της αντιλαμβανόμενης έντασης. Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί η ακριβής αιτία. Η αλλαγή περιβάλλοντος σε ένα περιβάλλον που δεν συνδέεται με τις καθημερινές δουλειές μπορεί να ήταν ευεργετική. Η εκπαίδευση και οι συνεδρίες χαλάρωσης υπό την καθοδήγηση επαγγελματιών μπορεί επίσης να είχαν αποτέλεσμα.
Ωστόσο, η ολλανδική μελέτη που αναφέρθηκε παραπάνω δείχνει ότι τα ταξίδια δεν μειώνουν πάντα το άγχος και μερικές φορές μπορεί να αποτελέσουν πηγή άγχους. Από τι εξαρτάται; Κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο προγραμματίζετε το ταξίδι σας. Όσο καλύτερα προετοιμασμένοι είστε, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να αφήσετε το απροσδόκητο να αυξήσει την αρτηριακή σας πίεση. Το πότε ξεκινάτε να σχεδιάζετε το ταξίδι σας είναι επίσης σημαντικό – όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο για την ποιότητα της εμπειρίας και τον αντίκτυπό της στη μείωση του στρες.
Πώς να αξιοποιήσετε στο έπακρο τα ταξίδια;
Μπορεί να σκέφτεστε: “Αλλά τι δείχνουν όλες αυτές οι έρευνες για τα ταξίδια μου;”. Συγκεντρώσαμε 5 συμβουλές για εσάς σχετικά με το πώς να αξιοποιήσετε στο έπακρο τα ταξίδια σας – με βάση τόσο την έρευνα που αναλύσαμε όσο και τις εμπειρίες μας.
1. Προετοιμαστείτε για το ταξίδι σας
Καλό είναι να σκεφτείτε τη μεταφορά από το αεροδρόμιο εκ των προτέρων, να ελέγξετε την πρόγνωση του καιρού και να δείτε αν η τράπεζά σας διαθέτει ΑΤΜ στον προορισμό σας. Η καλύτερη προετοιμασία σημαίνει ένα πιο εποικοδομητικό ταξίδι.
2. Εστιάστε στην ξεκούραση
Μην υποκύψετε στον πειρασμό να μετατρέψετε τις διακοπές σας σε ένα ακόμη τικ στη λίστα με τα αγαπημένα σας πράγματα. Επιλέξτε μέρη που θέλετε πραγματικά να δείτε, όχι απλώς να φωτογραφίσετε για το Instagram. Φροντίστε να αφιερώσετε χρόνο για να απολαύσετε την ατμόσφαιρα.
3. Φροντίστε για τα απαραίτητα έγγραφα
Θυμηθείτε να προμηθευτείτε την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ) και βεβαιωθείτε ότι έχετε επαρκή ασφάλιση. Μην αφήνετε το πακετάρισμα και τον έλεγχο εισιτηρίων στο αεροδρόμιο για την τελευταία στιγμή. Καθαρό μυαλό σημαίνει καλύτερες διακοπές!
4. Ταξιδέψτε ενεργά
Προσπαθήστε να προγραμματίσετε το ταξίδι σας με άφθονο χώρο για άσκηση – προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις δυνατότητές σας, φυσικά. Θα υπάρχουν πολλοί γαστρονομικοί πειρασμοί στο ταξίδι σας, οπότε μια υγιής δόση δραστηριότητας θα είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη.
5. Να έχετε κάτι να περιμένετε με ανυπομονησία
Ο προγραμματισμός του ταξιδιού από μόνος του σας κάνει καλό – σας δίνει κάτι να περιμένετε με ανυπομονησία και ήδη αδημονείτε για το τι θα ακολουθήσει. Προσπαθήστε να προγραμματίζετε αρκετά ταξίδια το χρόνο – μικρότερα ή μεγαλύτερα, ανάλογα με τις δυνατότητές σας. Καλλιεργήστε τα ταξιδιωτικά σας όνειρα – φτιάξτε τη δική σας λίστα επιθυμιών.
Η ξεκούραση είναι απαραίτητη για την υγεία και την ευεξία σας. Η εργασία είναι ένα ουσιαστικό μέρος της ζωής, αλλά δεν θα μπορέσετε να την κάνετε σωστά αν οι μπαταρίες σας εξαντληθούν. Βρείτε τον δικό σας τρόπο να κάνετε διακοπές που θα σας επιτρέψουν να αντιμετωπίσετε τη ζωή με ανανεωμένη ενέργεια. Και να θυμάστε, ακόμη και ένα σύντομο ταξίδι είναι αρκετό για να φροντίσετε την υγεία σας.
Κάντε ένα αναζωογονητικό city break
Τώρα που ξέρουμε ότι ακόμη και λίγες μέρες εκτός έδρας μπορούν να έχουν θετική επίδραση στην ευεξία μας, το ερώτημα παραμένει: πού να πάμε; Ανεξάρτητες πηγές μας ενημερώνουν ότι ένα city break σε μία από αυτές τις τρεις πόλεις δεν θα σας απογοητεύσει ποτέ.
Άμστερνταμ
Στο Άμστερνταμ, μπορείτε να αναζωογονήσετε το πνεύμα σας με την τέχνη – το Rijksmuseum φιλοξενεί τα πιο διάσημα έργα των Ρέμπραντ, Βερμέερ και Βαν Γκογκ. Απελευθερώστε το μυαλό σας κάνοντας ποδήλατο ανάμεσα στα πολύχρωμα σπίτια δίπλα στα κανάλια. Μην παραλείψετε να σταματήσετε σε μια από τις υπαίθριες αγορές και να δοκιμάσετε ένα stroopwafel – μια βάφλα με καραμέλα και κανέλα.
Κοπεγχάγη
Αν ο δρόμος σας βγάλει πιο βόρεια, κατευθυνθείτε προς την Κοπεγχάγη. Νιώστε την ηρεμιστική επίδραση του πρασίνου, της θαλασσινής αύρας και των ήρεμων περιπάτων κατά μήκος των πολύχρωμων κτιρίων του Nyhavn. Και αν θέλετε να ξυπνήσετε το παιδί που κρύβετε μέσα σας, πηγαίνετε στους Κήπους Τίβολι – ένα από τα παλαιότερα λούνα παρκ της Ευρώπης. Απολαύστε την πανοραμική θέα της πόλης από το ψηλότερο καρουζέλ του κόσμου – το Himmelskibet.
Μάλαγα
Και αν επιθυμείτε μεσογειακό κλίμα, επιλέξτε τη Μάλαγα. Κινηθείτε και διεγείρετε το μυαλό σας ακολουθώντας τα βήματα των Μαυριτανών στο φρούριο Gibralfaro ή θαυμάζοντας τον αναγεννησιακό καθεδρικό ναό της Μάλαγα στην Ανδαλουσία. Ξεφύγετε για λίγες μέρες από τα πάντα, χαλαρώνοντας σε ηλιόλουστες παραλίες και συζητώντας στα πολυσύχναστα chiringuitos (τύπος παραλιακού μπαρ).
Φορτίστε τις μπαταρίες σας με διακοπές
Ναι, οι σύντομες διακοπές είναι ένα ωραίο διάλειμμα, αλλά για πραγματική ξεκούραση και αναζωογόνηση χρειαζόμαστε σίγουρα περισσότερο χρόνο. Σύμφωνα με την εμπειρία μας, αυτοί οι δύο προορισμοί εγγυώνται πραγματικές διακοπές.
Κατάνια
Για ένα διάλειμμα μεγαλύτερης διάρκειας, η Κατάνια είναι επίσης μια καλή επιλογή. Δεν χρειάζεστε πολλά για να είστε ευτυχισμένοι, αφού θα περνάτε τις μέρες σας κάνοντας βόλτες στους μπαρόκ δρόμους και στις πολυσύχναστες αγορές, όπως η La Pescheria (ψαραγορά). Για τους πιο φιλόδοξους, μια πεζοπορία στις πλαγιές της Αίτνας είναι ό,τι πρέπει για να κινητοποιήσετε το νωθρό σώμα σας, ενώ τα βράδια μπορείτε να χαλαρώσετε χωρίς ενοχές με ένα ποτήρι σικελικό κρασί.
Μαδέιρα
Το ήπιο κλίμα και η ποικιλομορφία της Μαδέιρα -από τροπικούς κήπους στο Φουντσάλ μέχρι ορεινά μονοπάτια- προσφέρουν τον τέλειο συνδυασμό χαλάρωσης και περιπέτειας. Για να γεμίσετε τις μπαταρίες σας και να καταπραΰνετε τα ταλαιπωρημένα νεύρα σας, κάντε μια βουτιά στη φυσική ηφαιστειακή πισίνα στο Πόρτο Μονίζ. Αν είστε τυχεροί, μπορεί να εντοπίσετε δελφίνια ή ακόμη και μια φάλαινα.
