Geneza i budowa wieży
Oficjalna nazwa wieży to Elizabeth Tower, nadana w 2012 roku na cześć królowej Elżbiety II, z okazji jej diamentowego jubileuszu. Zanim jednak zyskała tę nazwę, była znana jako Wieża Zegarowa. Jej budowa rozpoczęła się w 1834 roku jako część rekonstrukcji Pałacu Westminsterskiego, zniszczonego przez pożar. Wieża została ukończona w 1858 roku, po 24 latach pracy. Powstała na grubej betonowej płycie, mając wysokość 96 metrów (316 stóp).
Pożar Pałacu Westminsterskiego
16 października 1834 roku wybuchł podczas spalania tally sticks, drewnianych patyczków używanych przez wieki do prowadzenia rachunków, których pozbywano się w piecach pod budynkiem Izby Lordów. Przegrzanie pieców doprowadziło do zapłonu drewnianych elementów konstrukcji. Ogień szybko się rozprzestrzenił, a ponieważ większość budynków Pałacu była wykonana z drewna, pożar pochłonął znaczną część kompleksu. Widok płonącego Pałacu przyciągnął ogromne tłumy londyńczyków, w tym znanych artystów jak J.M.W. Turner, który uwiecznił to wydarzenie na swoich słynnych obrazach.
Architektem odpowiedzialnym za projekt był Charles Barry, a za szczegóły dotyczące zegara i mechanizmu odpowiadał Augustus Pugin. Wieża jest doskonałym przykładem neogotyckiego stylu architektonicznego, który dominował w XIX-wiecznej Anglii.
Dzwon Big Ben
Pierwszy dzwon, który ważył 16 ton, pękł podczas prób, co wymusiło przetopienie i stworzenie nowego dzwonu w 1859 roku. Obecny Big Ben waży 13,5 tony, a jego charakterystyczny dźwięk słychać w promieniu wielu kilometrów. Młotek ważący około 200 kg uderza w dzwon z siłą, generując dźwięk o głośności dochodzącej do 118 decybeli, czyniąc go jednym z najgłośniejszych dzwonów na świecie.
Precyzyjny mechanizm zegara na Elizabeth Tower
Mechanizm zegara zaprojektowany przez Fredericka Dentona został wprowadzony w życie w 1854 roku. Dzięki niezwykle precyzyjnym rozwiązaniom technicznym zegar może być regulowany z dokładnością do sekundy. Ciekawostką jest sposób regulacji – dodawanie lub odejmowanie monet na wahadle wpływa na jego działanie, co pozwala utrzymać niezwykłą dokładność nawet przy zmiennych warunkach pogodowych.
Co do sekundy
Wahadło zegara ma stałą długość, ale dodanie monety na specjalną platformę znajdującą się na wahadle zwiększa jego wagę, co minimalnie przyspiesza jego ruch, skracając okres wahań. Odjęcie monety działa odwrotnie – spowalnia wahadło, wydłużając okres wahań.
Każda dodana brytyjska moneta o nominale jednego pensa (1 penny) przyspiesza zegar o około 0,4 sekundy na dobę. Dzięki tej prostej, ale precyzyjnej metodzie można dostosować mechanizm zegara tak, aby działał z dokładnością do sekundy, niezależnie od zmian temperatury, wilgotności czy innych warunków atmosferycznych. To genialne w swojej prostocie rozwiązanie jest stosowane od XIX wieku i nadal działa skutecznie.
Big Ben w czasie II wojny światowej
Podczas II wojny światowej, Big Ben i cała Elizabeth Tower stały się symbolem nadziei i odporności Londyńczyków. Pomimo niemieckich nalotów i bombardowań, wieża przetrwała ataki, choć w 1941 roku została uszkodzona odłamkami bomb. Dźwięk dzwonu był transmitowany w radiu BBC i podnosił na duchu zarówno mieszkańców Londynu, jak i słuchaczy na całym świecie.
Oświetlenie i symbolika dzwonu Big Bena
Wieża jest oświetlana przez 28 energooszczędnych żarówek, które mogą działać nawet przez 60 000 godzin. Oświetlenie to nie tylko estetyczny element krajobrazu Londynu, ale także symbol – światło zapalone w nocy oznacza, że Parlament obraduje.
Big Ben — ciekawostki
- Big Ben wybijał podczas najważniejszych wydarzeń w historii kraju, takich jak koronacje monarchów, pogrzeby królewskie czy celebrowanie nowego tysiąclecia.
- Mechanizm zegara był jednym z najnowocześniejszych w XIX wieku i do dziś działa niemal nieprzerwanie.
- Dźwięk Big Bena stał się symbolem nie tylko Wielkiej Brytanii, ale również wytrwałości i determinacji narodu w obliczu trudnych czasów.
- Wieża inspirowała wielu artystów, pisarzy i filmowców, stając się nieodłącznym elementem londyńskiego pejzażu w literaturze i kinie.
- W latach 2017–2021 wieża przeszła gruntowną renowację, która obejmowała naprawy mechanizmu zegara, odnowienie elewacji i poprawę efektywności energetycznej.
Gdzie jest Big Ben?
Big Ben (Elizabeth Tower) znajduje się w samym sercu Londynu, przy Pałacu Westminsterskim, tuż nad Tamizą. Adres wieży to Westminster, SW1A 0AA, a najbliższa stacja metra to Westminster (linia Jubilee, District i Circle). Dzięki centralnemu położeniu Big Ben w Londynie jest łatwo dostępny.
Big Ben – wysokość i architektura
Elizabeth Tower, potocznie znana jako Big Ben, o wysokości 96 metrów, była jednym z najwyższych budynków Londynu w momencie ukończenia w 1858 roku. W tamtych czasach dominowała w panoramie miasta, gdy większość zabudowy była znacznie niższa.
Wraz z rozwojem Londynu pojawiły się jednak znacznie wyższe konstrukcje. Na początku XX wieku wieżowiec Shell Mex House (58 metrów) i BT Tower (177 metrów, ukończona w 1965 roku) zaczęły przewyższać Elizabeth Tower. Dziś, wśród nowoczesnych drapaczy chmur, takich jak The Shard (310 metrów, najwyższy budynek w Londynie) czy 22 Bishopsgate (278 metrów), Elizabeth Tower wydaje się stosunkowo niska.
Mimo to jej neogotycka architektura i historyczne znaczenie sprawiają, że pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Londynu, wciąż dominując w otoczeniu Pałacu Westminsterskiego i przyciągając uwagę swoim wyjątkowym stylem.
Big Ben – znaczenie kulturowe
Majestatyczny wygląd, precyzyjny mechanizm i dźwięk, który rozbrzmiewa od ponad 150 lat, czynią Big Bena jedną z najbardziej znanych budowli na świecie. W kulturze popularnej wieża pojawia się jako tło w wielu dziełach sztuki, filmach i literaturze, co dodatkowo podkreśla jej wyjątkowe miejsce w sercach ludzi na całym świecie.
Big Ben bilety i zwiedzanie
W chwili obecnej wnętrza wieży są dostępne jedynie dla obywateli Wielkiej Brytanii po wcześniejszym umówieniu wizyty. Niestety, międzynarodowi turyści nie mają możliwości wejścia na szczyt, jednak Big Ben w Londynie jest równie imponujący z zewnątrz. Najlepsze miejsce do podziwiania wieży to okolice mostu Westminster Bridge.
Londyn — trasy spacerowe pod Elizabeth Tower (Big Bena)
Trasa 1: Od Tower of London do Big Bena
- Start: Tower of London – Zamek z tysiącletnią historią, gdzie można zobaczyć Klejnoty Koronne.
- Spacer wzdłuż Tamizy przez Tower Bridge, jeden z najsłynniejszych mostów na świecie.
- Przechodząc przez Tate Modern, warto zajrzeć na wystawę sztuki współczesnej.
- Postój przy London Eye, skąd rozciąga się piękny widok na miasto.
- Koniec: Big Ben – Idealne zakończenie spaceru przy ikonicznej wieży zegarowej.
Trasa 2: Od Buckingham Palace do Big Bena
- Start: Buckingham Palace – Rozpocznij trasę od zmiany warty przy pałacu.
- Spacer przez St. James’s Park, jeden z najstarszych i najpiękniejszych parków Londynu.
- Zatrzymaj się przy Westminster Abbey, miejscu koronacji i pochówku brytyjskich monarchów.
- Koniec: Big Ben – Po drodze podziwiaj majestatyczny Pałac Westminsterski.
Trasa 3: Od Trafalgar Square do Big Bena
- Start: Trafalgar Square – Plac z pomnikiem Nelsona oraz Galerią Narodową.
- Spacer przez Whitehall, gdzie znajduje się siedziba brytyjskiego rządu i Downing Street 10.
- Zatrzymaj się przy Horse Guards Parade, gdzie często można zobaczyć straż królewską.
- Koniec: Big Ben – Zwieńczenie spaceru z widokiem na Pałac Westminsterski.
Big Ben — gdzie zjeść w okolicy?
W okolicach Big Bena znajduje się wiele miejsc, gdzie można dobrze zjeść, niezależnie od budżetu czy preferencji kulinarnych. Dla miłośników wykwintnych dań idealnym wyborem będzie Roux at Parliament Square, gdzie serwowana jest nowoczesna kuchnia brytyjska. Jeśli wolisz odkrywać smaki kuchni indyjskiej, warto zajrzeć do The Cinnamon Club, który mieści się w zabytkowym budynku. Dla osób poszukujących tradycyjnego brytyjskiego pubu z pysznymi klasykami takimi jak fish and chips, czy pieczone mięsa, świetnym miejscem będzie St. Stephen’s Tavern, położony zaledwie kilka kroków od wieży zegarowej. Na szybki, ale równie smaczny posiłek warto wskoczyć do The Laughing Halibut, rodzinnego lokalu znanego z posiłków w przystępnej cenie.
Atrakcje w okolicach Big Bena
- Westminster Abbey – Zabytkowa katedra z bogatą historią, miejsce koronacji brytyjskich monarchów.
- London Eye – Olbrzymie koło widokowe zapewniające spektakularny widok na miasto.
- Pałac Westminsterski – Siedziba brytyjskiego Parlamentu, z możliwością zwiedzania wnętrz (w określonych terminach).
- Victoria Tower Gardens – Malowniczy park tuż obok wieży, idealny na krótki odpoczynek.
- Jewel Tower – Mało znana atrakcja, średniowieczna wieża będąca częścią dawnej fortyfikacji Pałacu Westminsterskiego.
- Churchill War Rooms – Fascynujące muzeum ukazujące wojenne centrum dowodzenia Winstona Churchilla.
Chcesz poznać jeszcze więcej informacji związanych z architekturą? Koniecznie zajrzyj do naszych innych wpisów. Pisaliśmy między innymi o: Notre Dame, Sagrada Familia, Machu Picchu, Statua Wolności, Wielki Mur Chiński i Wieża Eiffla.
