Jak przekonuje przysłowie – podróże kształcą. W założeniu mają też być przyjemne – niecodzienne widoki, lokalna kuchnia i oderwanie się od codziennych obowiązków mogą dostarczać mnóstwo radości. Czy są jednak podstawy, by mieszać w to wszystko jeszcze zdrowie? Żeby spróbować odpowiedzieć na to pytanie, należy wziąć pod uwagę dwie kwestie.
Po pierwsze – Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zdrowie jako stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu. Zdrowa jest więc taka osoba, która nie tylko nie choruje, ale również po prostu dobrze się czuje. Badania, które dotyczą wpływu podróży na zdrowie, skupiają się przede wszystkim na korzyściach związanych ze zdrowiem psychicznym – są one po prostu łatwiejsze do uchwycenia.
Po drugie – badania życiowej satysfakcji czy poczucia spełnienia opierają się na analizie deklaracji badanych. Trudno zbadać poziom czyjegoś szczęścia inaczej niż poprzez zadawanie odpowiednich pytań. Badania mogą mieć jednak różne metodologie (jak właśnie różnie opracowane zestawy pytań), a zatem prowadzić do różnych wyników.
Sprawdź, czy podróże są zdrowe
Czy możemy więc mówić o jakimś konsensusie opinii naukowców w kwestii korzyści z podróżowania? Tak! Przegląd opublikowanej w latach 1986-2012 literatury jasno wskazuje, że zdecydowana większość badań dotyczących tej tematyki wskazuje na pozytywny wpływ podróżowania na zdrowie. Nowsze projekty badawcze również potwierdzają tę hipotezę.
Podróże uszczęśliwiają
Czy możemy zmierzyć wpływ podróży na szczęście? Wyniki badań opublikowane w 2021 roku na łamach czasopisma Tourism Analysis wskazują, że jak najbardziej. Osoby, które regularnie wyjeżdżają poza swoje miejsce zamieszkania, są średnio szczęśliwsze o 7% w porównaniu z tymi, którzy podróżują sporadycznie. Można polemizować, czy 7% to dużo, czy mało, jednak pozytywny wpływ podróży na poczucie szczęścia z pewnością jest wymierny.
Co interesujące, według badania pozytywny wpływ miały nawet stosunkowo niedalekie wyjazdy – wystarczyło zaledwie 120 kilometrów od miejsca zamieszkania, by poczuć różnicę. Inna publikacja, tym razem holenderska, sugeruje, że pozytywny wpływ podróży zaczyna się jeszcze przed jej rozpoczęciem – wyjazd jest czymś oczekiwanym, a zatem sama perspektywa sprawia, że jesteśmy bardziej zadowoleni z życia.
Podróże (nawet te krótkie) zmniejszają stres
Jak długi powinien być urlop, by wrócić naprawdę wypoczętym i odstresowanym? Nauka nie wskazuje jednoznacznej odpowiedzi. Jedni potrzebują dwutygodniowego wyjazdu, bo dopiero po pierwszym tygodniu zaczynają zapominać o pracy. Inni wolą podróżować na krótko, ale często i intensywnie.
Badania korzyści związanych z samopoczuciem po urlopie najczęściej biorą pod uwagę te osoby, które wypoczywały przynajmniej przez tydzień – do niedawna niewiele uwagi poświęcano krótszym urlopom. Tymczasem coraz chętniej wykorzystujemy kilkudniowe wyjazdy jako sposób na oderwanie od codziennych obowiązków. Czy zatem taki parodniowy city break pozwala skutecznie odpocząć? Jeśli zaufamy wynikom badań, odpowiedź jest jasna: jak najbardziej.
Odpocznij od codzienności
W 2018 roku opublikowano wyniki eksperymentu przeprowadzonego przez austriackich badaczy. Podzielili oni czterdziestu menedżerów średniego szczebla, narażonych na oddziaływanie stresu w pracy, na dwie grupy. Pierwsza z nich została w swoich domach, ale nie pracowała. Druga grupa wyjechała na cztery pełne dni do hotelu ze spa – zgodnie z założeniami badania jej członkowie musieli wziąć udział w jednej sesji umiarkowanego wysiłku (np. pływania) i aktywnej regeneracji (np. w zajęciach jogi). Pozostały czas mogli spędzić wedle własnego uznania.
Obie grupy odnotowały obniżony poziom stresu (efekty wypoczynku utrzymywały się nawet przez 45 dni!), ale wyraźnie skuteczniejszy pod względem zmniejszenia odczuwanego napięcia okazał się wypoczynek poza domem. Aby wskazać dokładną przyczynę, konieczne są dalsze badania. Być może korzystna okazała się już sama zmiana otoczenia na takie, które nie kojarzy się z codziennymi obowiązkami. Wpływ mogły mieć też poprowadzone przez profesjonalistów sesje treningowe i relaksacyjne.
Wspomniane już wcześniej badanie z Holandii sugeruje jednak, że podróże nie zawsze obniżają stres, a czasami nawet mogą być jego źródłem. Od czego to zależy? W znacznej mierze od tego, jak podejdziesz do planowania wyjazdu. Im lepiej się przygotujesz, tym bardziej zmniejszysz ryzyko, że niespodziewana sytuacja podniesie Ci ciśnienie. Istotne jest również to, kiedy zaczniesz planować podróż – im wcześniej, tym lepiej dla jakości doświadczenia i jego wpływu na redukcję stresu.
Spędź urlop po swojemu
Jak wyciągnąć jak najwięcej korzyści z podróżowania?
Być może zastanawiasz się: „no dobrze, ale co z tych wszystkich badań wynika dla moich podróży?”. Przygotowaliśmy dla Ciebie 5 rad, jak czerpać maksimum korzyści z podróżowania – opartych zarówno na analizowanych badaniach, jak i naszych doświadczeniach.
1. Przygotuj się do podróży
Warto wcześniej przemyśleć kwestie transferu z lotniska, sprawdzić prognozy pogody i czy w miejscu docelowym znajdują się bankomaty, które obsługuje Twój bank. Lepsze przygotowanie to bardziej satysfakcjonująca podróż.
2. Skup się na wypoczynku
Nie ulegnij pokusie, by zamienić swoje wakacje w odhaczanie kolejnych punktów na liście „must see”. Wybierz miejsca, które naprawdę chcesz zobaczyć, a nie tylko sfotografować na Instagrama. Zapewnij sobie czas na chłonięcie atmosfery miejsca.
3. Zadbaj o formalności
Pamiętaj o wyrobieniu Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) oraz wykupieniu odpowiedniego ubezpieczenia. Nie zostawiaj pakowania i przygotowań do odprawy na lotnisku na ostatnią chwilę. Spokojna głowa to lepszy wypoczynek!
Pamiętaj o ubezpieczeniu
4. Podróżuj aktywnie
Spróbuj zaplanować swoją podróż tak, by znaleźć w niej przestrzeń na ruch – oczywiście dostosowany do Twoich potrzeb i możliwości. Wyjazdy dostarczają wielu kulinarnych pokus, więc odpowiednia dawka aktywności będzie więcej niż mile widziana.
5. Miej na co czekać
Samo planowanie podróży jest dla Ciebie korzystne – sprawia, że masz na co czekać i już zawczasu cieszysz się tym, co przed Tobą. Spróbuj zaplanować kilka wyjazdów w roku – krótszych i dłuższych, w zależności od Twoich możliwości. Pielęgnuj podróżnicze marzenia – stwórz swoją własną bucket list.
Wyskocz na regenerujący city break
Skoro wiemy już, że nawet kilkudniowy wyjazd pozytywnie wpływa na samopoczucie, pozostaje pytanie: dokąd jechać? Z niezależnych źródeł wiemy, że city break w jednym z tych trzech miast nigdy nie zawodzi.
Amsterdam
W Amsterdamie odświeżysz umysł poprzez kontakt ze sztuką – w Rijksmuseum czekają najsłynniejsze dzieła Rembrandta, Vermeera i Van Gogha. Uwolnij myśli, pedałując na rowerze wśród kolorowych kamienic. Koniecznie zatrzymaj się na targu i sięgnij po stroopwaffel – karmelowego wafelka z nutą cynamonu.
Odwiedź Van Gogha
Kopenhaga
Jeśli ciągnie Cię jeszcze dalej na północ, zajrzyj do Kopenhagi. Poczuj kojący wpływ zielonych przestrzeni, morskiej bryzy i spokojnych spacerów wzdłuż barwnej fasady domków Nyhavn. A jeśli chcesz obudzić w sobie dziecko, zajrzyj do Ogrodów Tivoli – to jeden z najstarszych parków rozrywki w Europie. Podziwiaj panoramę miasta z najwyższej na świecie karuzeli – Himmelskibet.
Obudź w sobie dziecko
Malaga
A jeśli czujesz, że trzeba Ci śródziemnomorskiego klimatu, wybierz Malagę. Rozruszaj kości i pobudź umysł, podążając śladami Arabów w fortecy Gibralfaro czy podziwiając andaluzyjski renesans katedry w Maladze. Na kilka dni zapomnij o codzienności, odpoczywając na słonecznych plażach i prowadząc niespieszne rozmowy w tętniących życiem chiringuitos.
Skocz w cieplejszy klimat
Naładuj baterie na wakacjach
Tak, krótkie wyjazdy to przyjemna odskocznia, ale na prawdziwy wypoczynek i regenerację potrzebujemy zdecydowanie więcej czasu. Z naszych doświadczeń wynika, że te dwa kierunki gwarantują porządne wakacje.
Madera
Łagodny klimat i różnorodność Madery – od tropikalnych ogrodów w Funchal po górskie szlaki – zapewnia idealne połączenie relaksu z przygodą. Aby zregenerować siły i ukoić zszargane nerwy, wybierz kąpiel w naturalnym basenie wulkanicznym w Porto Moniz. Przy odrobinie szczęścia zobaczysz delfiny, a może nawet wieloryba.
Wypatruj wieloryba
Katania, Sycylia
Błogi wypoczynek znajdziesz również na Sycylii, w szczególności w Katanii. Niewiele trzeba do szczęścia, gdy całymi dniami beztrosko włóczysz się po barokowych uliczkach i rynkach pełnych smakołyków, jak targ rybny La Pescheria. Ambitniejsi mogą wybrać się na spacer zboczami Etny – w sam raz, by rozruszać zasiedziane ciało, a wieczorem z czystym sumieniem rozkoszować się lampką sycylijskiego wina.
Poczuj dolce far niente
Wypoczynek jest koniecznym warunkiem Twojego zdrowia i dobrostanu. Praca to istotny element życia, ale z pewnością nie będziesz w stanie wykonywać jej należycie, gdy Twoje baterie są na wyczerpaniu. Znajdź swój własny sposób urlopowania, który pozwoli Ci z nową energią mierzyć się z codziennością. I pamiętaj, że nawet krótki wyjazd wystarczy, by zadbać o zdrowie.
